default

Literaire synopsis

De roman neemt de vorm aan van een bundeling droomachtige, poëtische kortverhalen die stilstaan bij de dood van de vader van de verteller, en bij het leven in de bescheiden Joodse wijk van Drohobycz, een provinciestadje in het Oostenrijks-Hongaarse Rijk waar Schulz werd geboren. De waterklok uit de oorspronkelijke titel verwijst naar het gebruik van dat symbool in Poolse doodsbrieven en overlijdensberichten. In het laatste verhaal van de roman, Father’s Last Escape, verwijst Schulz expliciet naar Franz Kafka’s De gedaanteverwisseling (Schulz heeft zijn toenmalige verloofde ooit geholpen bij de vertaling van Kafka’s Het proces naar het Pools, een vertaling waar Schulz het voorwoord bij schreef). De zaak van de oude man is geliquideerd en al zijn functies en belangen zijn overgenomen door zijn vrouw of door verwanten. Zelfs de knappe, jonge Poolse meid Adela is vertrokken en vervangen door Genya, een bleke meid die zo afwezig is dat ze soms witte saus maakt van oude brieven en facturen. De vader reageert door zich eerst in behangpapier te veranderen, vervolgens in een kledingstuk en ten slotte in een groot, krabachtig insect dat – in tegenstelling tot Kafka’s passieve slachtoffer – in huis begint rond te lopen, onophoudelijk naar iets speurend. Soms kan zijn vrouw het schepsel vangen in haar zakdoek, maar ze kan het niet vasthouden. Op een dag moet het haar toch gelukt zijn, want vader verschijnt bij de lunch, als hoofdmaaltijd, waarna hij de tafel verlaat en nooit meer wordt teruggezien.

Verhouding van de roman tot de praktijk van de kunstenaar

Schulz bracht illustraties aan bij de publicatie van Sanatorium Clepsydra, speciaal ontworpen voor het boek.

Novel's website