NUCLEUS
Handstand, 1992
Een meisje met bruine krullen, gekleed in een wit jurkje, komt op blote voeten in beeld. Ze maakt een handstand tegen een witte bakstenen muur. Haar jurk glijdt langzaam langs haar benen naar beneden, onthult een wit slipje en stopt vlak voor haar borsten. Vervolgens slaat het meisje de benen naar beneden en verdwijnt uit beeld. Even later verschijnt ze opnieuw in het kader om dezelfde handstand te hernemen. Dit korte filmpje is in een loop gezet, zodat de gebeurtenis zich eindeloos herhaalt. Hierdoor ontstaat een zeker ritme dat hypnotiserend werkt op de toeschouwers. In eerste instantie oogt het voorval achteloos en alledaags. Na lang kijken, lijkt het lichaam van het meisje echter over te gaan in een abstracte bewegende vorm. De eindeloze herhaling maakt het beeld dan ook ongrijpbaar: het is tegelijk vertrouwd en vreemd en zit vol spanningen – spanning bijvoorbeeld tussen het zichtbare en onzichtbare, tussen het broze en onaantastbare.
Marijke van Warmerdam vertelt hier geen verhaal, maar toont een proces, een handeling. Die handeling vindt plaats in stilte. De tijd verstrijkt langzaam maar lijkt ook stil te staan, er zit immers geen voortgang in het filmpje. Hierbij hanteert de kunstenares een vast camerastandpunt waardoor ze zelf op de achtergrond blijft. In de opstelling van het werk heft ze deze neutraliteit echter deels op door de projectoren, die integraal deel uitmaken van haar werk, niet weg te stoppen maar zichtbaar te tonen. Op deze manier loop je als toeschouwer door de projectie heen en word je bijna deel van het werk.