default

In het werk van Michelangelo Pistoletto is reflectie een zeer belangrijk gegeven. In de reeks Divisione e moltiplicazione dello specchio ('Deling en vermenigvuldiging van de spiegel) uit 1975-1978, toont hij dit in de meest essentiële vorm, namelijk door met spiegels te werken. Het werk in de collectie van het MuHKA bestaat uit een enorme spiegel, verticaal in twee gelijke delen verdeeld en omkaderd door een vergulde lijst. De ‘divisione dello specchio’ is dus letterlijk aanwezig, terwijl de ‘moltiplicazione’ steeds sterker wordt naarmate de twee spiegelhelften in een steeds kleinere hoek worden geplaatst en zodoende elkaar meer en meer reflecteren en dus vermenigvuldigen. Voor Michelangelo Pistoletto is de splitsing van een spiegel en het elkaar reflecteren van de delen een metafoor voor het ontstaan van het heelal: dat begon als niets en vermenigvuldigde zich door splitsing. De spiegels weerspiegelen niet alleen zichzelf, maar ook de omgevende ruimte en de eventuele toeschouwers. De bezoeker wordt als het ware opgenomen in het kunstwerk, waardoor er een dubbelzinnigheid ontstaat tussen realiteit en reflectie. De toeschouwer kan het werk enkel kennen door er zelf deel van uit te maken, waardoor ook de grens tussen object en subject vervaagt. De vermenigvuldiging van de spiegel kan ook gezien worden in het feit dat Pistoletto van één spiegel er twee heeft gemaakt. De zware vergulde lijst onderstreept, zowel letterlijk als figuurlijk, het gegeven dat dit alledaagse voorwerp tot kunstwerk werd verheven. Een thema dat eveneens een rode draad vormt binnen het oeuvre van de kunstenaar, is de tijd. In Divisione e moltiplicazione dello specchio wordt de toeschouwer door de tijd betrapt door het verglijden van de beelden: bezoekers komen en gaan, de lichtinval van de zon verandert en wat toont ons beter het verstrijken van de tijd dan onze eigen beeltenis in de spiegel? Deze reeks van verdeelde spiegels is een verdere uitzuivering van Pistoletto’s spiegelschilderijen uit de jaren zestig, waarin de toeschouwer, naast zijn eigen weerspiegeling, werd geconfronteerd met een andere figuur. De mens die zich vragen stelt in een steeds veranderende wereld is een beeld dat beide soorten reflecterende werken duidelijk oproepen en dat ook in de latere multidisciplinaire werken zal terugkomen.