Collectiepresentatie XXVI – De Artefactum-jaren
In tegenstelling tot vele andere schilders baseert Jean-Marie Bijtebier zich nooit op fotografisch of ander beeldmateriaal, noch op de waarneembare werkelijkheid wanneer hij schildert. Boom is ontstaan uit verdwaalde herinneringen en ervaringen, door de kunstenaar op een plastische wijze vertaald. Net zoals zijn bron blijft het beeld vaag, opgebouwd uit wazige vlekken, die de vorm van een boom suggereren.
Bijtebier brengt een schrale verflaag aan op het ruwe, ongeprepareerde linnen, waarbij hij bepaalde delen van het doek onbeschilderd laat. De oorspronkelijke bruine linnentinten bepalen zo mee het uitzicht van het schilderij. Verder is Boom opgebouwd uit een sober kleurenpalet, gaande van grijsgroen tot grijsblauw met enkele zwarte accenten. Lichte beige tinten creëren een onwezenlijk licht rondom de boom.
Bijtebier verdunt zijn verf door er een medium aan toe te voegen. Het ongeprepareerde doek zorgt er vervolgens voor dat de sterk verdunde verflaag diep in het linnen dringt. Deze werkwijze is sterk verwant met het aquarelleren op papier, een techniek die erg populair was bij 19e eeuwse schilders uit de Romantiek. Het verwondert dan ook niet dat de kunstenaar de indrukwekkende aquarellen van onder meer William Turner als belangrijke inspiratiebron vernoemt. Niet alleen deze technische gelijkenis, maar ook een thematische verwantschap met natuur, kosmos en mysterie als basisingrediënten, maken van Bijtebier een neo-Romanticus.
Bijtebier gaat om met verf zoals een dichter met woorden. Hij gaat op zoek naar een juiste vertaling van zijn visie op de wereld, waarin verwondering vaak de hoofdrol speelt. Net zoals een dichter de woorden zorgvuldig uitkiest, plaatst Bijtebier op een spaarzame manier zijn tekens op het doek. Boom is, in tegenstelling tot wat je bij een eerste oogopslag misschien zou denken, niet op een toevallige en impulsieve, maar op een doordachte, weloverwogen manier geconstrueerd.
De schaarsheid aan kleur, verf en tekens verlenen het werk een uitgepuurd karakter. Boom is een verstild, intimistisch droombeeld, dat tegelijk onwerkelijke en universele eigenschappen bezit.