default

“In zeker opzicht acht ik het paradoxaal dat men in de 20^e eeuw componeert met de middelen van de 17^e.” 
– Livinus

 

LIVINUS: voor de TOEKOMST blikt terug op de voortschrijdende horizon van een visionair. Zijn leven lang poogde Livinus van de Bundt (1909-1979) met licht als leidmotief de grenzen van de (beeldende) kunst te verleggen middels experiment en technologie. Op zijn vastberaden blik vooruit stond echter een datum, zo blijkt. In de jaren ’60 bejubeld, wacht zijn lichtkunst vandaag op haar plek in de kunstgeschiedenis, een blinde vlek die deze tentoonstelling onder het voetlicht tracht te brengen.

Veelzeggend genoeg begon Livinus’ experimentele carrière in de jaren ’30 met de vernietiging van zijn doeken wegens “niet luminescent genoeg”. Tijdens het grafische traject in zwart-wit dat zou volgen realiseerde de kunstenaar onder andere blinddrukken, een grafische techniek zonder inkt waarbij enkel de lichtschakeringen veroorzaakt door het reliëf het beeld vormen.

De ‘fotopeintures’ of ‘lichtschilderijen’ uit de jaren ’50 gelden niettemin als hét orgelpunt van Livinus’ streven om de schilderkunst naar de maatstaven van zijn tijd te transformeren. Onder andere geïnspireerd door de fotogrammen van Moholy-Nagy ontwikkelde hij al bricolerend een techniek die hem toeliet om met het licht zelf vorm en kleur te creëren, zonder tussenkomst van penseel, noch burijn. Door een gekleurde lichtstraal over een fotografische emulsie te geleiden, ontstonden de abstracte composities die hier zowel als dia’s worden geprojecteerd en in hun originele lichtbakken te zien zijn.

Vanaf de vroege jaren ’60 zette Livinus zijn ‘fotopeintures’ in beweging met behulp van een analoge projector van volstrekt eigen makelij: de ‘lumodynamische machine’, een kleurenorgel met een impliciet muzikale dimensie. Uiteindelijk zou hij de compositie van licht, beweging en geluid echter vooral binnen video uitspelen, aangestoken door Nam June Paik. Samen met zijn zoon, Jeep, mag Livinus trouwens gerust tot één van de pioniers van het medium in Nederland worden gerekend.

Hoewel Livinus’ experimenten en apparaten te midden van een rist lichtkunst praktijken verschenen, belichaamt hij geheel uniek de droom van menig avant-gardist: techniek als vriend, de blik radicaal gericht op morgen — of beter: overmorgen. De komst van pakweg internet en virtual reality kon hij niet meer meemaken, de algemene ommekeer van perspectief echter evenmin. Sindsdien lijken lichtjaren verstreken: verleden verving toekomst, nostalgie boven utopie.

– Raf Wollaert

 

PREVIEW
16 DECEMBER, 19:00 - 21:00
met een drankje in het M HKAFE
(uitzonderlijk zijn de leeszaal, de INBOX-tentoonstelling en het M HKAFE geopend naar gelegenheid van de preview)

 

Met de steun van de Nederlandse Ambassade in Brussel.