default

De experimentele dichter en beeldend kunstenaar Leon Van Essche volgt in de jaren 1935-36 en later ook in 1956-57 schilderlessen aan de Academie van Antwerpen, maar is altijd al sterk geïnteresseerd geweest in de rijkdom en visuele mogelijkheden van taal en beeldtaal. Geïnspireerd door de Fluxus-beweging wordt hij één van de Belgische pioniers van de concrete en visuele poëzie. In 1962 is hij medeoprichter van het alternatieve en neo-experimentele literaire tijdschrift Labris, dat door jazz geïnspireerde poëzie bevat en vooral bekend staat voor een sterk hermetische en zuivere poëzieopvatting.

In 1937 wordt Leon van Essche aangeworven door de Compagnie Maritime Belge (CMB) wat hem in staat stelt om de wereld rond te varen. Hij bezoekt onder meer New York, Alexandrië, Tel Aviv, Algiers, Gibraltar en Zuid-Afrika, tot hij in 1949 zijn carrière in de scheepvaart vroegtijdig moet stopzetten wegens aanhoudende diabetesproblemen. Hij belandt in armoedige omstandigheden en tracht te overleven van een ziekteuitkering. Intussen tracht hij zijn literaire exploraties moeizaam voort te zetten. De grimmigheid van het leven komt duidelijk tot uiting in zijn grafische schriftuur, die gekenmerkt wordt door raadselachtige en haast onleesbare beeldgedichten die de vorm aannemen van abstract-geometrische en psychedelische composities met lijn- en punttekeningen. Tegelijk bouwt hij ook een plastisch oeuvre uit dat sterk aanleunt bij esoterische en occulte tradities, waardoor ook zijn beeldend oeuvre grotendeels gehuld blijft in raadsels en mysterie.

Wanneer in 1960 zijn dichtbundel XIII Kankerremedies verschijnt, reageert dichter-kunstenaar en uitgever Paul de Vree positief: “Van Essche doet aan reine poëzie en bewerkt het taalmateriaal als puzzels en kruiswoordraadsels. Voor mijn part vind ik de poëtica van Van Essche gedeeltelijk sanerend t.o.v. zowel moderne als traditionele taterwaterij”.

Tot zijn overlijden in 1993 blijft Leon Van Essche schilderen, schrijven en publiceren in verscheidene literaire tijdschriften, maar desondanks blijft hij als taalkunstenaar grotendeels onder de radar. Om het eventuele verlies van zijn invaliditeitsuitkering te vermijden, beslist hij in 1963 om zijn werk niet meer tentoon te stellen of te verkopen. Hij concentreert zich op zijn werk op papier (tekeningen en werken met typmachine) die in het tijdschrift Labris worden gepubliceerd, zijn enige communicatiemiddel. In 1981 wordt in het Internationaal Cultureel Centrum Antwerpen een tentoonstelling aan zijn werk gewijd. De kunstenaar maakt zelf een selectie van zijn belangrijkste werken en kleeft de originelen op kartonnen platen om een inzicht te geven in zijn geheimzinnige beeldexperimenten en zijn enigmatische praktijk.

HW