default

Juan d'Oultremont is een multidisciplinair kunstenaar die van zich laat horen als performer, schrijver, schilder, muzikant, fotograaf, striptekenaar, radiomaker en dwangmatig “verzamelaar van verzamelingen”. Na zijn schilderstudies in het Brusselse atelier van Marthe Wéry, Thierry de Duve en Pierre Carlier, richt hij in 1975 de Cissiste International- beweging op. In 1977 ontvangt hij de Prix de la jeune peinture Belge en als auteur ontvangt hij in 2020 de Brusselse literaire prijs Manneken Prix voor zijn roman Judas Côté Jardin (Judas aan de tuinzijde): een roman over zijn jeugdjaren in de familietuin in Brussel tijdens de jaren ’50 en ’60.

In de Franstalige media wordt d’Outremont omschreven als ‘het Zwitserse zakmes’ van de hedendaagse kunst. Het geheel van zijn oeuvre draait om begrippen als herinnering, herkenning, authenticiteit versus vervalsing, en bovenal de rol en de status van de kunstenaar in de hedendaagse maatschappij. Geregeld tracht hij de kunstwereld en haar participanten een hak te zetten met ludieke en/of gedurfde interventies, zoals bijvoorbeeld het Tre()zor-project uit 2012, waarbij hij elke week een zwart-wit foto van een gouden object achterlaat op een culturele plek, om zo de voorbijgangers uit te dagen om die te ontvreemden. Hij verzamelt platenhoezen die hij met de hand bijwerkt of overschildert, en nn de geest van Fluxus maakt hij ook tekstcollages en kunstenaarsboeken met tegendraadse humor. Zo maakt hij een rouwbericht voor zichzelf met een gesigneerde en genummerde verklaring waarop gedrukt staat ‘Juan d’Oultremont est mort’. Het benadrukt zijn vele levens en artistieke verscheidenheid, die naar eigen zeggen draait om twee hoofdprincipes: ‘doen wat niemand hem vraagt te doen, en verschijnen waar hij het minst wordt verwacht’.

Naast auteur en kunstenaar is hij ook een verwoed verzamelaar. Niet alleen albums, boeken of andere tastbare objecten, maar ook gebeurtenissen, gesprekken en ontmoetingen. Zo verzamelt hij in zijn geschriften de gesprekken die hij voert op straat of in een taxi. ‘Is het heldhaftig om kunstenaar te zijn?’ vraagt de chauffeur. Hij antwoord met overtuiging: ‘Het is zonder twijfel een gevecht voor degenen die het echt doen, maar het begrip kunst wordt zo overmatig gebruikt dat we zelfs polyester koeien tentoonstellen. Mensen denken ten onrechte dat alles wat ongerijmd is, kunst is.’

Onder de noemer verzamelaar van het eeuwige, verzamelt hij ook volledige verzamelingen. ‘Ik verzamel bijvoorbeeld speelgoedsoldaatjes, maar alleen degenen die dood of gewond zijn, ook de namen van tuberculosepatiënten en oude handleidingen om de analoge fotografie onder de knie te krijgen. Zoveel collecties hebben is een beetje pathologisch, maar het heeft een schatzoekende kant die mijn verlangen weerspiegelt om de wereld te begrijpen door het prisma van een serie.”

Op een humoristische, ironische en tedere manier toont Juan d’Oultremont de discrete gevoeligheid van de fragiele uitbarstingen van de wereld om hem heen.

HW